ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΒΟΝΑΠΑΡΤΗΣ - NAPOLEON BONAPARTE
Date 4/5/2021 19:59:52 | Topic: RESUMES-(cliquez)
| Joseph Baleste : Un grand philhellène dans la révolution grecque
 Le commandant Baleste venait de Marseille; c'était un ancien commandant de l’armée napoléonienne qui accompagna Ypsilanti dès son départ de Trieste.
Joseph Baleste ou Balestra, Marseillais d'origine corse, est né à La Canée en Crète en 1790. Il a fait ses études dans l'école de l'armée française et a intégré l'armée napoléonienne dans laquelle il a servi jusqu'en 1814. Il s'est ensuite rendu en Crète pour rejoindre son père et travailler avec lui dans le commerce. Il parlait couramment le grec et connaissait les coutumes et les traditions grecques.
Dimítrios Ypsilántis (1793-1832, deuxième fils de Constantin Ypsilántis et frère d’Alexandre Ypsilántis), fut un militaire et homme d'État grec au service de la Russie, puis de l’indépendance grecque et un homme politique du jeune État grec indépendant. À Trieste, il rencontra le Français Baleste, vétéran des armées napoléoniennes. Ypsilántis l'engagea pour encadrer la future armée régulière grecque.
Par la suite, Démétrius Ypsilanti organisa à Kalamata la première armée régulière desti¬née à opérer sur le territoire grec. Son com¬mandement fut confié au colonel français Baleste tandis que le colonel français Olivier Voutier assuma le commandement du premier corps d’artillerie. Parmi tous les philhellènes fran¬çais, celui qui se trouve au début de l’histoire militaire de l'Insurrection, est indubitable¬ment le colonel Baleste, homme courageux et noble, considéré comme "le premier ins¬tructeur" des militaires grecs.
Le 27 août 1821, Joseph Baleste participa à la libération de Kalamata. Le 23 septembre 1821, il prit part à la libération de Tripolitsa et le 4 décembre de la même année, à celle de Nauplie.
Le 14 avril 1822, il se rendit à Rethymnos et continua le combat avec les Crétois. Il fut arrêté et assassiné. Les Turcs l'ont décapité et lui ont coupé le bras droit avec lequel il tenait son épée. Un bulletin italien de 1844 note que la mort de Baleste a été célébrée officiellement par la flotte turque entière, qui s'est engagée dans les festivités. Les parties du corps de Baleste ont été envoyées à Constantinople, comme cadeau à Pasha Kara Ali, qui les a accrochées sur le navire amiral turc, avec des centaines de têtes de beaucoup d'autres combattants grecs. Pour venger la mort du grand colonel Joseph Baleste et le massacre de Chios, l'amiral Konstantinos Kanaris coula le navire amiral turc quelques mois plus tard.
Joseph Baleste: Ενας μεγάλος φιλέλληνας στην Ελληνική Επανάσταση
Ανάμεσα στους Γάλλους φιλέλληνες που υπηρέτησαν στην Ελληνική Επανάσταση, ο Συνταγματάρχης Joseph Baleste κατέχει εξέχουσα θέση, καθώς θεωρείται ο πρώτος εκπαιδευτής και διοικητής των Ελλήνων στρατιωτικών. Γεννήθηκε το 1790 στα Χανιά της Κρήτης, αλλά πολιτογραφήθηκε Γάλλος και πέθανε το 1822, μαχόμενος ηρωικά για την απελευθέρωση της Ελλάδος.
Παρά τον σημαντικό ρόλο του στον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων, παραμένει σχεδόν άγνωστος, και στα ιστορικά κείμενα αναφέρεται με πολλούς και διαφορετικούς τόπους γέννησης και ονόματα. Εντούτοις, η ιστορική έρευνα σε αρχειακές πηγές αποδεικνύει ότι ο Baleste προερχόταν από οικογένεια εμπόρων της Μασσαλίας, καταγεγραμμένη στο Εμπορικό Επιμελητήριο της πόλης. Η γέννησή του στα Χανιά και η γαλλική του υπηκοότητα επιβεβαιώνεται από τον βιογράφο των Φιλελλήνων, Henry Fornèsy και υποστηρίζεται από τον μοναδικό Έλληνα ιστοριογράφο του Baleste, τον Π. Κουμάντο. Επιπλέον, από τα αρχεία του Γαλλικού Προξενείου στα Χανιά αποδεικνύεται ότι η οικογένεια Baleste συγκαταλέγεται ανάμεσα στις οικογένειες Γάλλων της Μασσαλίας που είχαν μετοικήσει εκεί για εμπορικούς λόγους, ήδη πριν από τη Γαλλική Επανάσταση, και είχαν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με την Ελλάδα, καθώς άνδρες μέλη της νυμφεύονταν συνήθως Ελληνίδες γυναίκες.
Ανάμεσα τους βρίσκουμε τον πατέρα του Joseph Baleste, έμπορο Jean-François Baleste. Το όνομά του επιβεβαιώνεται τόσο από τα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, όσο και από έγγραφο που δημοσιεύεται στα Κρητικά Ιστορικά Έγγραφα του Νικόλαου Τωμαδάκη και Ανθούλας Παπαδάκη. Ο Jean- François είχε νυμφευθεί την Κατερίνα Βενολοπούλου, η οποία απεβίωσε στα Χανιά την 8η Απριλίου 1797, ημέρα που γεννήθηκε η κόρη της και αδελφή του Joseph, Marie-Thérèse, σύμφωνα με τη ληξιαρχική πράξη γάμου της τελευταίας που εντοπίστηκε στο ληξιαρχείο της Μασσαλίας.
Στην απαρχή της στρατιωτικής του καριέρας, ο Baleste υπηρέτησε ως εθελοντής στο Α΄ Σύνταγμα Πεζικού της Γραμμής στη στρατιά του Μεγάλου Ναπολέοντα, το 1808, και τον Σεπτέμβριο του 1814. Το ίδιο έτος έφυγε για την Κρήτη, ενώ είχε ήδη τον βαθμό του λοχαγού του Γαλλικού στρατού. Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση ο Baleste βρισκόταν τυχαία στην Τεργέστη και ακολούθησε τον Δημήτριο Υψηλάντη πλημμυρισμένος από ενθουσιασμό για την απελευθέρωση της Ελλάδος. Πράγματι, ο νεαρός Baleste, τον οποίο ο Σπηλιάδης ονομάζει «ο Έλλην Βαλέστας», μιλούσε εξαιρετικά την ελληνική γλώσσα και οι Κρήτες τον θεωρούσαν συμπατριώτη τους. Είχε καλούς τρόπους, πολλά προσόντα, ευγενικό πρόσωπο, αλλά και επιβλητικό παράστημα, όπως μαρτυρά πορτρέτο του που φιλοτέχνησε ο Adam de Friedel και εξέδωσε το 1830 και επιπλέον ήταν μορφωμένος, γενναίος και αφιλοκερδής.
Ο Υψηλάντης ξεκίνησε, αμέσως μετά την άφιξή του από την Τεργέστη στα Βέρβενα τον Ιούλιο του 1821, τη στρατολόγηση και την οργάνωση τακτικού στρατού, αναθέτοντας τα χρέη του εκπαιδευτή, αλλά και τη διοίκηση στον Baleste, τον οποίο ο ίδιος προήγαγε στον βαθμό του Συνταγματάρχη. Σύντομα, η δύναμη του στρατεύματος ανήλθε στους 500 άνδρες που διαιρέθηκαν σε τρεις λόχους και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στην Καλαμάτα. Ο Baleste τους εκπαίδευε κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα με σκοπό να αποτελέσουν τον πυρήνα του Ελληνικού Στρατού που φιλοδοξούσε να δημιουργήσει ο Υψηλάντης. Το εγχείρημα θα είχε στεφθεί με επιτυχία και αυτό θα είχε συμβάλει καθοριστικά στο μέλλον του Αγώνα, αν οι τοπικοί προύχοντες δεν στερούσαν τα μέσα που ήταν απαραίτητα για τη συντήρηση του στρατού και κυρίως τα τρόφιμα. Ακόμη χειρότερα, οι οπλαρχηγοί αντίπαλοι του Υψηλάντη είχαν εναντιωθεί στη σύσταση τακτικού στρατού και παρουσίαζαν το επάγγελμα του τακτικού στρατιώτη αντιπαθές. Η σφοδρή εναντίωση των ατάκτων αρματολών σε κάθε έννοια οργάνωσης και στρατιωτικής πειθαρχίας εμπόδισε την Ελληνική κυβέρνηση να επιτύχει έγκαιρα τη σύσταση τακτικού στρατού. Πράγμα που άφησε την Ελλάδα στην κρισιμότερη φάση της Επανάστασης εκτεθειμένη στις δυνάμεις του Ιμπραήμ.
Εάν είχε επιτραπεί στον έμπειρο φιλέλληνα Baleste να ολοκληρώσει το έργο του και να συστήσει τακτικό στρατό στην αρχή της Επανάστασης, η εξέλιξη του αγώνα θα ήταν εντελώς διαφορετική.
Σε κάθε περίπτωση, είναι αδιαμφισβήτητο ότι ο Baleste ήταν ένας γενναίος αξιωματικός, του οποίου το θάρρος καταμαρτυρείται από έναν μεγάλο αριθμό συναδέλφων του. Ακόμη και ο «ιδιότροπος» Maurice Persat εκθειάζει τον Γάλλο αξιωματικό γράφοντας ότι «ήταν, αναντίρρητα, ο πιο γενναίος από όλους τους Φιλέλληνες και ο πιο γενναιόδωρος. Είχε ξεχωριστές αρετές. Αποδοκίμαζε υπέρτατα τους κόλακες, και δεν συμπαθούσε αυτούς που έτρεχαν γύρω από τη διοίκηση, τους οποίους αποκαλούσε παράσιτα του στρατού. Ο Baleste διέθετε μια ταπεινότητα της οποίας η ανάμνηση έκανε να κοκκινίζουν από ντροπή οι Φιλέλληνες […]».
Τον Αύγουστο του 1821, ο Baleste, επικεφαλής του Τακτικού Στρατού, εμπόδισε την αποβίβαση του τουρκικού στόλου στην Καλαμάτα και στη συνέχεια συμμετείχε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Κατά τα έκτροπα που σημειώθηκαν στην άλωση, κατάφερε μαζί με άλλους Φιλέλληνες να διασώσει τμήμα του άμαχου τούρκικου πληθυσμού.
Εν τω μεταξύ, οι στρατιώτες του υπέφεραν από πείνα και άρχισαν να λιποτακτούν καθημερινά, ενώ οι εκκλήσεις του Baleste προς την Κυβέρνηση δεν είχαν αποτέλεσμα. Ακόμη χειρότερα, κατά τη διάρκεια της αποτυχημένης πολιορκίας του Ναυπλίου (στις 4 Δεκεμβρίου 1821), ένας μεγάλος αριθμός των στρατιωτών και Φιλελλήνων σκοτώθηκαν. Τέλος, κατά την πολιορκία της Ακροκορίνθου (στις 14 Ιανουαρίου 1822), το Σώμα, εγκαταλελειμμένο από τον αρχηγό του Υψηλάντη ο οποίος ήταν βαριά άρρωστος και αποκαμωμένος από τις στερήσεις, διαλύθηκε. Ο Baleste, αδυνατώντας να διορθώσει την κατάσταση, αφού προσκλήθηκε από τους Κρήτες της Πελοποννήσου να πάει να πολεμήσει στην Κρήτη, πήρε περίπου τα δύο τρίτα του Σώματος και έφυγε για τα Χανιά. Ο Κριτοβουλίδης αναφέρει ότι οι Κρητικοί τον δέχτηκαν με χαρά, καθώς τον θεωρούσαν «αξιωματικό έμπειρο στις πολεμικές επιχειρήσεις», απαραίτητο για τον Κρητικό Αγώνα.
Ο Baleste έφτασε στις 20 Μαρτίου 1822 στην Κρήτη και αφού συναντήθηκε με τον Γενικό Έπαρχο του νησιού, Μιχαήλ Κομνηνό Αφεντούλιεφ, μετέβη στο Ρέθυμνο. Εκεί κατά τη διάρκεια σύγκρουσης με τους Τούρκους στην περιοχή του Πλατανιά, κατάφερε να τους τρέψει σε φυγή. Έχοντας πρότερη πολεμική πείρα από την κατάληψη των φρουρίων της Πελοποννήσου, προνόησε ότι χωρίς φρούριο δεν θα ήταν δυνατόν να στερεωθεί η επανάσταση στην Κρήτη. Για τον λόγο αυτό συνέλαβε το σχέδιο της κατάληψης του φρουρίου, υποστηριζόμενος και από πολλούς ντόπιους Κρήτες. Είχε την πεποίθηση ότι με τον στρατό των τριών χιλιάδων τον οποίον είχε συναθροίσει, ήταν ικανός να καταλάβει το Ρέθυμνο. Oμως, σύμφωνα με τον Pouqueville, ήταν αδύναμος, καθώς είχε μόλις αναρρώσει από πυρετούς και θα του ήταν δύσκολο να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας.
Την ημέρα της μάχης, διαφωνίες μεταξύ των τοπικών οπλαρχηγών δεν επέτρεψαν την πλήρη εφαρμογή του πολεμικού του σχεδίου, με αποτέλεσμα οι στρατιώτες του να αναγκαστούν να οπισθοχωρήσουν. Σκοτώθηκαν περίπου ογδόντα και αιχμαλωτίστηκαν πολλοί, μεταξύ αυτών και ο Κόκκινος, Χίος, υπασπιστής του, ο οποίος φαίνεται ότι τον συνόδευε από την Τεργέστη. Ο ίδιος ο Baleste, αποκαμωμένος, κουβαλήθηκε από έναν πολεμιστή που τον έκρυψε σ’έναν πυκνό θάμνο. Δυστυχώς, οι Τούρκοι τον βρήκαν κατά την επιστροφή τους και τον σκότωσαν.
Ο Σπηλιάδης περιγράφει με πολύ γλαφυρό τρόπο τον τραγικό θάνατό του. Οι Τούρκοι, αφού του έκοψαν το κεφάλι και το δεξί του χέρι με το οποίο κρατούσε το σπαθί, τα πέρασαν σε ένα παλούκι το οποίο περιέφεραν περιχαρείς στο στρατόπεδο εν μέσω ζητωκραυγών και πυροβολισμών. Ιταλικό ενημερωτικό σύγγραμμα του 1844 σημειώνει ότι επ’ ευκαιρία όλος ο τουρκικός στόλος επιδόθηκε σε πανηγυρισμούς. Στη συνέχεια τα κομμένα μέλη στάλθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, δώρο στον πασά Καρά Αλή, και βρισκόντουσαν κρεμασμένα στην τουρκική ναυαρχίδα, μαζί με εκατοντάδες άλλα κεφάλια Ελλήνων αγωνιστών. Οταν ο Κωνσταντίνος Κανάρης και ο Γεώργιος Πιπίνος ανατίναξαν την τουρκική ναυαρχίδα λίγους μήνες αργότερα, έπαιρναν εκδίκηση για τη σφαγή της Χίου και για τον μεγάλο φιλέλληνα Baleste.
Ο θάνατος του Baleste συγκλόνισε τόσο πολύ τους στρατιώτες και τους φιλέλληνες αξιωματικούς, ώστε τραγουδήθηκε σε γαλλικό μοιρολόι.
Δυστυχώς, ο τρόπος με τον οποίο φέρθηκαν στον Baleste πολλοί Έλληνες οπλαρχηγοί, προκειμένου να ακυρώσουν τη σύσταση τακτικού στρατού, στέρησε την Ελλάδα από τις πολύτιμες υπηρεσίες πολλών φιλελλήνων τους οποίους οδήγησε στην απογοήτευση και ακόμη και την επιστροφή στις πατρίδες τους.
Έτσι, στις 14 Απριλίου 1822, χάθηκε ο «πολυωφελής και πλήρης ευγενικών αισθημάτων» κατά τον Τρικούπη, Baleste. Ο μεγάλος φιλέλληνας μπορεί κατά τον Raybaud, να διεκδικήσει την τιμή ότι «πρώτος» πάτησε το έδαφος της Ελλάδας με τη γενναία σκέψη να χύσει το αίμα του γι’ αυτήν.
ΠΗΓΗ : Εταιρεία για τον Ελληνισμό και Φιλελληνισμό
|
|