Θέμα: Ψήφος Ελλήνων της Διασποράς
Το παλιό αίτημα των Ελλήνων της διασποράς για να τους δοθεί το δικαίωμα της ψήφου στις εθνικές εκλογές επανήλθε και πάλη στην επικαιρότητα.
Μετά το τελευταίο συνέδριο του ΣΑΕ ( Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού) στην Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός εξάγγειλε την πρόθεση της κυβέρνησης να δοθεί το δικαίωμα της ψήφου από τις μεθεπόμενες εκλογές (2011).
Πριν από λίγες μέρες ο Κος Παυλόπουλος παρέδωσε στα κόμματα και δημοσιοποίησε το προτεινόμενο σχετικό προσχέδιο νόμου . Βέβαια στην διαμόρφωση αυτού του προσχεδίου δεν πάρθηκε υπόψη καθόλου η γνώμη της οργανωμένης έκφρασης του Αποδ. Ελληνισμού όπως το ΣΑΕ ή τα πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια μαζικά όργανα των Ελλήνων της διασποράς.
ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΧΩΡΕΣ
Σήμερα όλες σχεδόν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρέχουν στους απόδημους πολίτες τους, έμπρακτα το δικαίωμα συμμετοχής στις Εθνικές Βουλευτικές εκλογές. Οι απόδημοι αυτοί ψηφίζουν είτε με την μέθοδο της επιστολικής ψήφου, (που αποτελεί και την ευρύτερα χρησιμοποιούμενη πρακτική), είτε σε εκλογικά τμήματα που οργανώνονται στις κατά τόπους πρεσβείες και προξενικές αρχές (όπου και εφόσον υπάρχει σημαντική παρουσία αποδήμων), είτε με συνδυασμό των δύο αυτών μεθόδων.
Στην Ε.Ε. λοιπόν όλες οι χώρες μέλη παρέχουν το δικαίωμα ψήφου στους απόδημους πολίτες τους και την συμμετοχή τους στις Εθνικές εκλογές, πλην της Ελλάδας και της Ιρλανδίας. Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι επιπλέον ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν υιοθετήσει την εκλογή και εκπροσώπων των αποδήμων πολιτών τους στα εθνικά τους Κοινοβούλια (π.χ. Ιταλία, Πορτογαλία) ή στην Γερουσία (Γαλλία,
ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΧΩΡΕΣ
Σήμερα όλες σχεδόν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρέχουν στους απόδημους πολίτες τους, έμπρακτα το δικαίωμα συμμετοχής στις Εθνικές Βουλευτικές εκλογές. Οι απόδημοι αυτοί ψηφίζουν είτε με την μέθοδο της επιστολικής ψήφου, (που αποτελεί και την ευρύτερα χρησιμοποιούμενη πρακτική), είτε σε εκλογικά τμήματα που οργανώνονται στις κατά τόπους πρεσβείες και προξενικές αρχές (όπου και εφόσον υπάρχει σημαντική παρουσία αποδήμων), είτε με συνδυασμό των δύο αυτών μεθόδων.
Στην Ε.Ε. λοιπόν όλες οι χώρες μέλη παρέχουν το δικαίωμα ψήφου στους απόδημους πολίτες τους και την συμμετοχή τους στις Εθνικές εκλογές, πλην της Ελλάδας και της Ιρλανδίας. Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι επιπλέον ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν υιοθετήσει την εκλογή και εκπροσώπων των αποδήμων πολιτών τους στα εθνικά τους Κοινοβούλια (π.χ. Ιταλία, Πορτογαλία) ή στην Γερουσία (Γαλλία, Ιταλία).
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ – ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Είναι γνωστό, κατά την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2001 ψηφίσθηκε η διάταξη του άρθρου 51 παρ. 4 εδ. Β και γ που αφορά την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους Έλληνες εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια από όλα τα κόμματα της ελληνικής βουλής. Σήμερα μπαίνει το θέμα και της ψήφισης του εκτελεστικού νόμου μέχρι τις 18/4/2007
Για την ψήφιση του εκτελεστικού νόμου απαιτούνται τα 2/3 της Βουλής.
Το δικαίωμα λοιπόν της συμμετοχής των αποδήμων Ελλήνων στις εθνικές εκλογές είναι συνταγματικώς κατοχυρωμένο ήδη από το προηγούμενο σύνταγμα της χώρας. Επιπλέον, στην τελευταία αναθεώρηση του συντάγματος, στο αντίστοιχο άρθρο (51 &4) προστέθηκε και επεξήγηση του πιθανού τρόπου εξάσκησης αυτού του Συνταγματικού δικαιώματος.
Συγκεκριμένα αναφέρεται :
'Άρθρο 51, §4: «Οι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια. Νόμος μπορεί να ορίζει τα σχετικά με την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την επικράτεια. Ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο».
Έννοια του Απόδημου Έλληνα Ψηφοφόρου
Απαραίτητη προϋπόθεση πάντως πριν την έναρξη οποιασδήποτε νομοθετικής διαδικασίας είναι να ορισθεί η έννοια του “απόδημου Έλληνα ψηφοφόρου” ώστε να αποφευχθούν μελλοντικές παρεξηγήσεις ή διαστρεβλώσεις της εφαρμογής του νόμου. Απόδημος Έλληνας ψηφοφόρος μπορεί να θεωρηθεί κάθε Έλληνας πολίτης (κάτοχος Ελληνικού διαβατηρίου) ο οποίος έχει πλήρη πολιτικά δικαιώματα στην Ελλάδα και διαμένει μόνιμα και για μακρύ χρονικό διάστημα εκτός της Ελληνικής Επικρατείας.
Θα πρέπει επίσης να πάρουμε υπό όψη μας ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ των εν δυνάμει Ελλήνων Αποδήμων ψηφοφόρων (αυτών οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις να εξασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα) και των πραγματικών ψηφοφόρων δηλαδή αυτών που θα κάνουν χρήση του εκλογικού δικαιώματος. Είναι προφανές ότι ο αριθμός των θεωρητικά εν δυνάμει ψηφοφόρων είναι κατά πολύ μεγαλύτερος των πραγματικών ψηφοφόρων, εφόσον για την συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία απαιτείται αφενός η εγγραφή στους αντίστοιχους εκλογικούς καταλόγους, αφετέρου δε η έμπρακτη συμμετοχή στις εκλογές. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις τελευταίες Ευρωεκλογές, από τις εκτιμούμενες αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες εν δυνάμει αποδήμων Ελλήνων ψηφοφόρων στον χώρο της ΕΕ, εγράφησαν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους (που ανοίχθηκαν ειδικά για τον σκοπό αυτό στα κατά τόπους προξενεία και Πρεσβείες), μόνο 34,113 από τους οποίους τελικά ψήφισαν μόνο 25,546. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι το εκλογικό αποτέλεσμα (% των κομμάτων) ελάχιστα διέφερε από αυτό της Ελληνικής επικράτειας.
Παράλληλα ο φόβος, που κατά διαστήματα στο παρελθόν έχει εκφρασθεί, ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες (η εκατομμύρια !!!) εν δυνάμει αποδήμων ψηφοφόρων μπορεί να αλλοιώσει το εκλογικό αποτέλεσμα των Βουλευτικών εκλογών της Ελλάδας, δεν ευσταθεί. Αφενός μεν διότι είναι βέβαιο ότι μόνο ένα μέρος αυτών θα ψηφίσει τελικά (εφόσον του δοθεί εμπράκτως η δυνατότητα), αφετέρου δε ο τρόπος συμμετοχής όπως θα προτείνουμε παρακάτω μπορεί να διασφαλίσει την διατήρηση των πολιτικών ισορροπιών.
Για το προτεινόμενο προσχέδιο νόμου της Κυβέρνησης.
Επιβάλετε να καταψηφίσουμε το σχέδιο νόμου της Ν.Δ για δύο βασικούς λόγους :
Πρώτον
συνταγματικά και πολιτικά είναι αίολο μιας και διαχέει την ψήφο των Ελλήνων της διασποράς σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες της Ελλάδας εξισώνοντας με τον τρόπο αυτό τον κάτοικο μιάς οποιασδήποτε εκλογικής περιφέρειας με τον μόνιμο κάτοικο εξωτερικού, ενός πολίτη δηλαδή που μπορεί να μην έχει και καμιά πλέον σχέση με την κοινωνική πολιτική και οικονομική πραγματικότητα της περιοχής.
Επομένως ο νέος νόμος πρέπει να συνοδεύεται και από νέα συνταγματική ρύθμιση.
Δεύτερο
καταψηφίζουμε το σχέδιο νόμου γιατί βασικά αφαιρεί το δικαίωμα στον Έλληνα Απόδημο να έχει στην βουλή το δικό του αντιπρόσωπο προερχόμενο από τις χώρες αποδημίας και που θα έχει ξεχωριστή εξειδίκευση για τα θέματα που απασχολούν όλο τον Ελληνισμό της διασποράς.
Το προσχέδιο νόμου της Ν.Δ έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εκφρασμένη θέληση όλων των Ελλήνων της διασποράς πέρα και έξω από την οποιαδήποτε κομματική τοποθέτηση του καθένα . Τα περισσότερα ΜΜΕ της αποδημίας όπως και στελέχη των περιφερειακών ΣΑΕ που ήλθαμε σε επαφή τοποθετούνται αρνητικά σε αυτό το νομοσχέδιο.
Στην βάση αυτή προτείνουμε:
1).Ξεχωριστή εκλογική περιφέρεια
Δεδομένου ότι οι μέχρι τώρα αντιρρήσεις – αντιστάσεις στην συμμετοχή των αποδήμων στις εθνικές εκλογές βασίζονται στον ισχυρισμό ότι η ψήφος των αποδήμων μπορεί να αλλοιώσει το εθνικό εκλογικό αποτέλεσμα, είναι απαραίτητο να ξεκαθαριστεί εκ των προτέρων ότι αυτό δεν αληθεύει, διότι εξαρτάται αποκλειστικά από το πώς και για ποιόν ψηφίζουν οι απόδημοι.
Αν η ψήφος των αποδήμων “αναμειχθεί” και “ενσωματωθεί” με την ψήφο των εντός επικρατείας ψηφοφόρων, είναι ιδιαίτερα εύκολο το οποιοδήποτε εκλογικό αποτέλεσμα να “χρεωθεί” στους απόδημους από όλα τα κόμματα, δεδομένου ότι η ψήφος τους χάνεται¨ και εξαφανίζεται στο γενικό σύνολο. Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο μοντέλο είναι ανεπιθύμητο από τους απόδημους διότι δεν διαφαίνεται καθαρά η πολιτική τους βούληση και δεν εξασφαλίζεται μια καθαρή και ουσιαστική αντιπροσώπευση τους στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Αν επιθυμούμε ένα μοντέλο που θα διασφαλίζει αφενός την ουσιαστική εκπροσώπηση των αποδήμων στην Ελληνική Βουλή αλλά και θα εκφράζει διάφανα την πολιτική τους βούληση, τότε θα πρέπει να δημιουργήσουμε ξεχωριστή εκλογική περιφέρεια αποκλειστικά για τους απόδημους Έλληνες . Στις βουλευτικές εκλογές να εκλέγετε συγκεκριμένος αριθμός βουλευτών ( 10-15) από την λεγόμενη «εκλογική περιφέρεια εξωτερικού». Η εκλογική περιφέρεια Εξωτερικού να είναι χωρισμένη σε τρεις εκλογικές ζώνες (διαμερίσματα) α) Ευρώπη, β) Βόρειος και Νότιος Αμερική, γ) Αφρική, Ασία, και Ωκεανία. Οι απόδημοι Έλληνες θα ψηφίζουν αποκλειστικά σε αυτή και θα εκλέγουν με την ψήφο τους ένα συγκεκριμένο αριθμό ¨αποδήμων¨ βουλευτών στην Ελληνική Βουλή (κατά το μοντέλο των Πορτογάλων – Ιταλών ). Ο συνολικός αριθμός των ¨αποδήμων¨ βουλευτών καθώς και η κατανομή τους ανά περιφέρεια ( Ευρώπη-Β.Αμερική-Ν. Αμερική Αφρική, Ασία- Αυστραλία) θα πρέπει να καθοριστεί λαμβάνοντας αναλογικά υπ’ όψη τον αριθμό των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους Αποδήμων.
2) Να εκλέγονται βουλευτές Απόδημου Ελληνισμού σε αυτή την ξεχωριστή εκλογική περιφέρεια . Οι βουλευτές αυτοί θα προέρχονται από τους Απόδημους που θα γνωρίζουν τα προβλήματα και τις ανάγκες του ελληνισμού της διασποράς και θα είναι υποψήφιοι των κομμάτων που θα συμμετέχουν στις εθνικές εκλογές.
Αυτή η επιλογή θα αυξήσει το ενδιαφέρον των αποδήμων για την πατρίδα και την εκλογή των «δικών» τους βουλευτών.
3) Ως προς την διαδικασία ο καταλληλότερος τρόπος είναι αυτός της επιστολικής ψήφου γιατί δίνει την δυνατότητα εύκολα σε όλους να ψηφίσουν εφόσον είναι ελληνικής καταγωγής, είναι εγγεγραμμένοι στα ελληνικά δημοτολόγια και ελληνικούς εκλογικούς καταλόγους και έχουν γραφεί με αιτησή τους σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.
4) Να υπάρχει ενιαίο ψηφοδέλτιο σε κάθε ζώνη όπου θα υπάρχουν οι συνδυασμοί όλων των κομμάτων που θα διεκδικούν την ψήφο του ελληνικού λαού. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί ο τεράστιος όγκος ψηφοδελτίων.
5) Οι ελληνικές προξενικές αρχές θα πρέπει 20 ημέρες πριν τις εθνικές εκλογές να αποστείλουν το ψηφοδέλτιο με τον ειδικό φάκελο στον κάθε Έλληνα απόδημο που έχει το δικαίωμα ψήφου. Ο φάκελος με την ψήφο σφραγισμένος επιστρέφει στα προξενεία τα οποία με την σειρά τους προωθούν τους φακέλους στο υπουργείο εσωτερικών ώστε η καταμέτρηση τους να γίνει ταυτόχρονα με τα άλλα εκλογικά τμήματα στην Ελλάδα. Τα προξενεία θα έχουν όλη την ευθύνη για την μυστικότητα και το αδιάβλητο της επιστολικής ψήφου.
6)Οι ελληνικές πρεσβείες στο εξωτερικό θα πρέπει να προβούν σε συμφωνίες με τις χώρες υποδοχής ώστε να εξασφαλισθεί η προεκλογική παρουσίαση των θέσεων όλων των πολιτικών ελληνικών κομμάτων. Παράλληλα στο δορυφορικό πρόγραμμα της ΕΡΤ να δοθεί χρόνος σε όλα τα πολιτικά κόμματα για να αναπτύξουν τα προγραμματά τους ειδικά στα ζητήματα που αφορούν τους Έλληνες της διασποράς.
7)Τέλος ο κάθε Έλληνας κάτοικος εξωτερικού, μπορεί να έχει την δυνατότητα να επιλέξει ή την επιστολική ψήφο ή την άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος στην Ελλάδα. Πάντως 1 μήνα πριν τις εκλογές ο κάθε απόδημος θα πρέπει να δηλώσει που επιθυμεί να ψηφίσει, στην χώρα διαμονής του ή στην Ελλάδα.
Αυτές είναι οι πρώτες προσεγγίσεις.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Μελος του συντονιστικου συμβουλιου της περιφερειας ΕΥΡΩΠΗΣ συμβουλιου αποδημου Ελληνισμου Ρώμη 30-3-2007