Itinéraire poétique."Le K de Chypre"de Cléopâtre Makridou-Robinet
Ποιητικό δρομολόγιο."Το Κάππα της Κύπρου"της Κλεοπάτρας Μακρίδου-Robinet

Le sort des artistes originaires des pays avec une culture millénaire riche est difficile et en même temps fascinant. Vivre et produire avec une telle richesse derrière soi devient un combat quotidien ; soit l’artiste se laisse totalement absorbé et broyé par le fardeau de l’histoire – oui, je considère que la richesse culturelle du passé peut être, si elle est mal comprise, un fardeau pour les nouvelles générations – soit il assimile cette richesse et bâtit sa propre histoire, donne sa propre production sans renier le vécu des siècles passés.
Vivant depuis des années à Orléans, Cléopâtre Makridou-Robinet, a choisi cette dernière voie. En digne fille de Chypre, elle est de toute évidence imprégnée de la vie millénaire de l’île d’Aphrodite. Sa pensée et son expression deviennent un avec son île.
Chypre a connu une histoire tourmentée, entre occupations, révoltes et guerres. Sa position dans la Méditerranée orientale a constitué le fil conducteur de son vécu. La dernière situation dramatique que l’île a vécue se déroule toujours sous nos yeux. Il s’agit de la blessure béante qui balafre le visage de l’île, coupée en deux depuis 1974 et l’invasion turque, avec tout ce qui a suivi : nettoyage ethnique, destructions du patrimoine culturel et religieux, implantation de colons turcs, etc. Cette situation est omniprésente dans la poésie de Cléopâtre Makridou, qui s’inspire en même temps de la richesse de la culture dominante sur l’île, la culture grecque, présente depuis plus de trois millénaires dans le pays.
Egalement, le thème de la séparation, séparation d’avec ses racines et d’avec les êtres aimés, fuite ou recherche d’autres havres où se poser, regrets et espoirs, transparaissent tout au long de ce recueil, le sixième de la poétesse.
A travers son expérience personnelle, Cléopâtre réfléchit sur les grands thèmes philosophiques qui touchent l’ensemble de l’humanité et parle des valeurs et de l’humain, au-delà du cas de Chypre.


Ci-après un poème du recueil en question :

Toute une vie

Toute une vie tu cherchais une feuille d’arbre
pour écrire tes attentes
peindre l’espoir
sur les arbres
dissimulant ainsi tes blessures
au seuil de la maison.
C’est pour ça que tes projets
ont déménagé jusqu’à l’exil
et ton évasion
est juste sur les feuilles.
La patrie t’a offert
juste un billet jusqu’au terminus…sans retour
alors que toi tu la portes sur tes épaules
dans un voyage sans arrêts
pour te reposer.
Toi tu ne fais que pleurer pour elle
et bêtement tu te demandes
comment est-ce possible que les indigènes
oublient même la « ligne verte »
alors que toi tu pleures encore
les cordes vocales pétrifiées.
la fente dans la terre
montre le chemin qu’a suivi le petit serpent
comment il est devenu adulte
à travers le temps
comment il a troublé les esprits
tenant prisonnière dans la coquille
la mémoire.

Charalambos Petinos
Historien / écrivain


Η μοίρα των καλλιτεχνών που προέρχονται από χώρες με πλούσιο και πολύχρονο πολιτισμό είναι δύσκολη αλλά ταυτόχρονα συναρπαστική . Η καλλιτεχνική παραγωγή με τέτοια πλούσια ιστορία και κληρονομιά αποτελεί καθημερινό αγώνα. Ο καλλιτέχνης είτε αφήνεται να απορροφηθεί πλήρως από το βάρος της Ιστορίας, είτε ξεκινώντας από αυτή τη βάση χτίζει τη δική του ιστορία, τη δική του παραγωγή, χωρίς να απαρνείται την εμπειρία των περασμένων αιώνων. Τότε, η καλλιτεχνική παραγωγή μετουσιώνεται και ριζώνει στην ιστορία.
Ζώντας για χρόνια στη Ορλεάνη της κεντρικής Γαλλίας, η Κλεοπάτρα Μακρίδου-Robinet επέλεξε τον δεύτερο δύσκολο δρόμο. Σαν άξιος γόνος της Κύπρου, είναι σαφώς εμποτισμένη από την ζωή της νήσου της Αφροδίτης . Η σκέψη και η έκφραση της γίνονται ένα με το νησί, ένα με την ιστορία του και τη ζωή του.
Η Κύπρος έχει βιώσει διαχρονικά μια πολύπλοκη ιστορία. Η γεωγραφική της θέση στην ανατολική Μεσόγειο απετέλεσε τον κύριο παράγοντα γι΄αυτό. Η τελευταία δραματική κατάσταση που το νησί έχει ζήσει συνεχίζει να ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας. Πρόκειται για την πληγή που σημαδεύει το πρόσωπο του νησιού, κομμένο στα δυο από την τουρκική εισβολή του 1974. Αυτή η κατάσταση είναι παρούσα στην ποίηση της Κλεοπάτρας Μακρίδου.

Πέραν από αυτό, το θέμα του διαχωρισμού και ο ξεριζωμός αντικατοπτρίζονται στο βιβλίο αυτό, το έκτο της ποιήτριας. Μέσα από την προσωπική της εμπειρία, η Κλεοπάτρα ασχολείται με τα μεγάλα φιλοσοφικά ζητήματα που επηρεάζουν όλη την ανθρωπότητα.

Ακολουθεί ένα ποίημα της συλλογής:

Μια ζωή

Μια ζωή έψαχνες ένα φυλλόδεντρο
να γράψεις τις προσδοκίες σου
να ζωγραφίσεις την ελπίδα
πάνω στα δέντρα
κρύβοντας έτσι τις πληγές σου
στο κατώφλι του σπιτιού.
Ίσως γι΄αυτό τα σχέδιά σου
μετοίκησαν ως την εξορία
και η απόδρασή σου
έμεινε μόνο πάνω στα φύλλα.
Η πατρίδα σου πρόσφερε
μόνο ένα εισιτήριο
προς το τέρμα…χωρίς γυρισμό
ενώ εσύ την κουβαλάς στους ώμους
σ΄ένα ταξίδι χωρίς σταθμούς
να ξαποσταίνεις.
Εσύ όλο και κλαίς γι΄αυτή
και ανυποψίαστος διερωτάσαι
πως είναι δυνατόν οι ντόπιοι
να ξεχνάνε κι αυτή ακόμη
την Πράσινη γραμμή
και εσύ να κλαίς ακόμη
με οξειδωμένες τις χορδές.
Η σχισμή στο χώμα
δείχνει το δρόμο που ακολούθησε
το φιδάκι
και πως ανεπτύχθηκε σε φίδι
διασχίζοντας τον χρόνο
πως θόλωσε τα μυαλά
κρατώντας αιχμάλωτη μες τα κοχύλια
την μνήμη.

Χαράλαμπος Πετεινός
Ιστορικός / συγγραφέας