PARIS Communiqué GrecDoc et les dates retenues pour le festival GrecDoc du 21 au 23 novembre

ECRANS DES MONDES



8 rue des Lilas
Thiercelieux
77320 Montolivet
Tél.: + 331 6403 7098
Email: michel.noll@icloud.com
Site : http://www.ecransdesmondes.org
https://www.facebook.com/groups/grecdoc/

Michel NOLL
Directeur de GrecDoc
Président des Ecrans des Mondes

Madame, Monsieur,
Nous sommes heureux d’annoncer les dates retenues pour le festival GrecDoc 2025 : cette belle fête du cinéma documentaire grec aura lieu cette année pendant le week-end du 21 au 23 novembre 2025. Cette 7e édition sera comme toujours accueillie par le cinéma Grand Action de la rue des Écoles, au coeur du Quartier Latin à Paris. L'appel à films est lancé depuis le 1er février et se clôturera le 30 juin prochain. Tout film documentaire grec, quelle que soit sa durée, est le bienvenu. Pour les inscriptions, rendez-vous sur la page GrecDoc de notre site (ecransdesmondes.org) vous y trouverez la fiche d’inscription. Un comité de sélection visionnera les quelque 50 films inédits que nous recevons habituellement, et ce pendant les mois de mai, juin et début juillet. Les visionnages ont déjà commencé: l’objectif est de déterminer les 10 à 12 films qui formeront la sélection officielle de la saison 2025/26. Le comité de sélection de GrecDoc est composé cette année de 10 personnalités très diverses. Femmes et hommes, grecs et français, jeunes et moins jeunes, cinéastes oé non, elles viennent de tous les horizons et représentent une sorte de sélection hétéroclite des citoyens qui aiment la Grèce et l'hellénisme, son histoire, sa culture, sa langue….et bien sûr le cinéma. Il s’agit de Stefania Chounta, Nourna Baitini, Elisabeth Giallurachi, Suzanne Flory, Katerina Zambettakis, Laure Malaboeuf, Pierre Theodorakis, Camilla Trombi, Stephane Szonyi et de Stefanos Poulios. Comme je souhaite que GrecDoc devienne le festival de tous les Philhellènes de France et de Navarre, la composition géographique du comité de sélection des films tient compte des partenariats que nous avons avec les diverses associations et cercles en France. On y trouvera donc, bien sûr, Paris et sa région, mais aussi le sud de la France avec Marseille, Nice et Montpellier, ou encore Rennes, Caen et Lyon…. Cette grande diversité représente pour moi une sorte de garantie d’indépendance afin de désactiver les influenceurs qui voudraient prôner telle ou telle école, favoriser tel ou tel cercle ou encore privilégier le copinage, interdit chez nous. Car le rôle de ce comité est vital: il est le filtre intersubjectif à travers lequel les films doivent passer avant de devenir un cadeau offert aux Philhellènes de France. Ce sont les cinéastes et producteurs grecs qui déterminent la qualité de la production de chaque année, mais c’est notre comité de sélection qui détermine la qualité de la sélection de GrecDoc. Le 20 juillet aura lieu la première visioconférence du comité pour déterminer l’identité des films nominés, ce sera chose faite 3 ou 4 jours plus tard. C’est alors que la sélection passera dans les mains du comité de traduction qui aura pour charge d’établir, pour chacun des films, sa version française sous-titrée. J’aurai l’occasion de vous en parler d’avantage quand on y sera. Pour cette 7e édition du festival, il n’est peut-être pas inutile de s’arrêter un instant pour évaluer le chemin parcouru. Les trois premières années d’enfance nous ont aidés à trouver des modes opératoires du festival, qu’il fallait bien sûr inventer, puisque c’était le premier festival de ce genre, à base d’une initiative privée. En d’autres termes : les objectifs étaient de se faire connaître auprès des autorités compétentes grecques, de solliciter le soutien des amis cinéastes grecs, de trouver les techniciens franco-grecs pour tous les travaux techniques, de préparer des sous-titres de qualité, et bien d’autres choses encore. Tout cela, pour parvenir à construire un premier édifice solide de compétences, de références et d’expériences permettant d’envisager un avenir serein afin de développer cette idée qui était à l’origine du projet: construire une oeuvre vivante, multiforme et pérenne pour rendre accessible au plus grand nombre les multiples caractéristiques essentielles de la Grèce et de l’hellénisme contemporain, avec toutes ses contradictions, comme une composante historique et indispensable de la culture occidentale. Chemin faisant, il s'est agi aussi d'offrir aux documentaristes grecs, éternels mal-aimés du pouvoir conservateur grec, une fenêtre permanente pour présenter dans leur pays ami-naturel leurs oeuvres, et ainsi créer, nourrir et développer des espaces de dialogues afin d'agir conjointement pour un monde meilleur. Les quatre années qui ont suivi cette période initiale, qui sont un peu l’adolescence du festival, ont surtout servi à consolider et à améliorer les modes opératoires, mais aussi à initier et à développer une installation solide du festival en régions à travers des ciné-clubs. Il était important pour moi d’établir clairement que GrecDoc est une initiative pour tous. Autant il fallait démarrer et réussir à Paris, autant il fallait surtout ne pas s’arrêter là, mais au contraire affirmer notre présence régionale, voire locale. GrecDoc est un projet populaire, le cinéma documentaire appartient à tous. Pendant cette adolescence, une autre dimension de GrecDoc a fait l'objet d’améliorations notables: celle des traductions et adaptations des films vers des versions françaises sous-titrées. Ce travail est en quelque sorte “endémique� à GrecDoc, puisque nous récupérons les films à la sortie de leurs ateliers, de leurs studio. Ils sont en VO, et si les producteurs investissent traditionnellement dans des versions anglaises -marché international oblige- c’est extrêmement rare qu’une version française soit préparée. Cette tâche nous incombe donc, et c’est grâce au travail et au soutien de Francoise Colcanap et de l'équipe des traducteurs bénévoles qui s'est peu à peu constituée, que nous sommes aujourd’hui en possession d’un savoir-faire remarquable, qui rend hommage aux talents des réalisateurs, tout en permettant l'accès des spectateurs français aux oeuvres dans de bonnes conditions. La septième édition de GrecDoc en cette année 2025 sera peut-être l’entrée dans l'âge adulte du festival. Qu'est-ce que cela signifie? Cela signifie d’abord que le festival a développé sa personnalité, c’est-à-dire sa ligne éditoriale qui construit son identité dans le concert des propositions culturelles s’intéressant à la Grèce contemporaine. Quelques mots clefs définissent l’essentiel de ce que nous demandons aux films : > être résolument contemporains > être réalisés par un.e grec.que et traiter de la Grèce > être d’un bon niveau professionnel pour ce qui est de l’image et du son > être issus d'une solide recherche, documentée et vérifiée, > représenter un récit grec complet du réel, vérifiable, et si possible incarné > avoir la capacité d’émouvoir et d'inspirer tous les spectateurs, grecs ou non. L’ensemble de nos films, sélectionnés au fur et à mesure de l’évolution du festival, participe ainsi significativement à la construction de ce que nous pourrions appeler un champ approchant (sans la définir) ce qu'est la Grécité. Loin de tout fantasme hégémonique ou de toute nostalgie hellénique, et évidemment loin de tout nationalisme (de droite ou de gauche) déplacé, les histoires, les expériences, les phénomènes, les situations, les protagonistes de ces films sont comme les pierres qui bâtissent la Maison de la Grèce contemporaine, comme autant de chapitres qui écrivent le Roman de la Grèce éternelle. Après des siècles d'errance, d'occupation, de dispersion et de querelles, et un 20e siècle particulièrement douloureux, peut-être est-il temps maintenant de penser à la reconstruction d'une identité nouvelle, forte, souriante et inspirante dans une Europe rajeunie et plus unie dans laquelle la voix grecque sera originale et audible ?

Le travail autour de GrecDoc va dans ce sens. Cannes, le 18 mai 2025 Michel NOLL

Αγαπητοί φίλοι,
Έχω τη χα�ά να σας ανακοινώσω τις ημε�ομηνίες της διο�γάνωσης του φεστιβάλ GrecDoc για το έτος 2025: αυτή η όμο�φη γιο�τή του ελληνικο� ντοκιμαντέ� θα π�αγματοποιηθεί φέτος κατά τη διά�κεια του Σαββατοκ��ιακου 21-23 �οεμβ�ίου 2025. Όπως πάντα, αυτή η 7η έκδοση θα φιλοξενηθεί στον κινηματογ�άφο Grand AcYon στην rue des Écoles, στην κα�διά του Κα�τιέ Λατέν στο Πα�ίσι. Η πε�ίοδος υποβολής ταινιών ά�χισε την 1η Φεβ�ουα�ίου και θα λήξει στις 30 Ιουνίου. Κάθε ελληνικό ντοκιμαντέ�, ανεξά�τητα από την διά�κεια του, είναι ευπ�όσδεκτο. Για να εγγ�αφτείτε, θα π�έπει να πάτε στη σελίδα GrecDoc της ιστοσελίδας μας (ecransdesmondes.org), όπου θα β�είτε τη φό�μα εγγ�αφής. Μια επιτ�οπή θα επιλέξει από τις πε�ίπου 50 ανέκδοτες ταινίες που συνήθως λαμβάνουμε, οι ταινίες βλέπονται από τον Μάιο έως τις α�χές Ιουλίου, τις 10 - 12 ταινίες που θα αποτελέσουν την επίσημη επιλογή για τη σεζόν 2025/26. Η φετινή επιτ�οπή του GrecDoc αποτελείται από 10 πολ� διαφο�ετικές π�οσωπικότητες. γυναίκες και άνδ�ες, Έλληνες και Γάλλους, νέους και λιγότε�ο νέους, κινηματογ�αφιστές και μη, π�ε�χόμενους από όλους τους ο�ίζοντες και αντιπ�οσωπε�ουν ένα είδος ετε�όκλητης ομάδας πολιτών, οι οποίοι αγαπο�ν την Ελλάδα και τον ελληνισμό, την ιστο�ία, τον πολιτισμό, τη γλώσσα....και φυσικά το κινηματογ�άφο. Π�όκειται για τους Stefania Chounta, Nourna BaiYni, Elisabeth Giallurachi, Suzanne Flory, Katerina Zambe}akis, Laure Malaboeuf, Pierre Theodorakis, Camilla Trombi, Stephane Szonyi και τον Stefanos Poulios. Ακ�ιβώς επειδή επιθυμία μου είναι το GrecDoc να γίνει το φεστιβάλ όλων των φιλελλήνων της Γαλλίας, η γεωγ�αφική σ�νθεση της επιτ�οπής που επιλέγει τις ταινίες λαμβάνει υπόψη τις συνε�γασίες που έχουμε με τους διάφο�ους συλλόγους και κ�κλους στη Γαλλία. Έτσι, θα β�είτε εκπ�οσώπους τόσο από το Πα�ίσι και το Ιλ-ντε-Φ�ανς βεβαίως, όσο και από τη νότια Γαλλία, την Μασσαλία, τη �ίκαια και το Μονπελιέ, και επίσης τη Ρεν, την Καν και τη Λυών ..... Αυτός ο πλου�αλισμός είναι για μένα μια εγγ�ηση της ανεξα�τησίας, ώστε να αποτ�απο�ν τυχόν πιέσεις που θα μπο�ο�σαν να επη�εάσουν ή να εκθειάσουν μια σχολή ή μια άλλη, να ευνοήσουν έναν κ�κλο ή έναν άλλο, ή ακόμη και επι��οή από φιλίες- αυτά απαγο�ε�ονται εδώ. Γιατί ο �όλος αυτής της επιτ�οπής είναι ζωτικός: είναι το δια-υποκειμενικό φίλτ�ο από το οποίο π�έπει να πε�άσουν οι ταινίες π�ιν γίνουν «δώ�ο» στους φιλέλληνες της Γαλλίας. Φυσικά, οι Έλληνες σκηνοθέτες και πα�αγωγοί είναι εκείνοι που καθο�ίζουν την ποιότητα της πα�αγωγής κάθε έτους, αλλά η επιτ�οπή επιλογής καθο�ίζει την ποιότητα της επιλογής του GrecDoc. Στις 20 Ιουλίου θα γίνει η π�ώτη τηλεδιάσκεψη της επιτ�οπής για να κάνει μια π�ώτη επιλογή ανάμεσα στις υποψήφιες ταινίες και 3 ή 4 ημέ�ες α�γότε�α θα έχουμε την τελική λίστα. Τότε αυτή η επιλογή θα πε�άσει στα χέ�ια της επιτ�οπής μετάφ�ασης, η οποία θα αναλάβει τον υποτιτλισμό κάθε ταινίας. Θα σας πω πε�ισσότε�α γι' αυτό α�γότε�α. Για αυτή την 7η έκδοση του φεστιβάλ, ίσως αξίζει να σταματήσουμε για λίγο και να αποτιμήσουμε την μέχ�ι εδώ πο�εία μας. Τα τ�ία π�ώτα χ�όνια της “παιδικής ηλικίας� μας βοήθησαν να β�ο�με τ�όπους λειτου�γίας του φεστιβάλ, οι οποίοι φυσικά έπ�επε να εφευ�εθο�ν, καθώς ήταν το π�ώτο φεστιβάλ του είδους του, γεννημένο από μια ιδιωτική π�ωτοβουλία. Με άλλα λόγια, οι στόχοι ήταν να γίνουμε γνωστοί και αποδεκτοί από τις α�μόδιες ελληνικές α�χές, να ζητήσουμε την υποστή�ιξη φίλων Ελλήνων κινηματογ�αφιστών, να β�ο�με ελληνογάλλους τεχνικο�ς για όλα τα τεχνικά θέματα, να φτιάξουμε υπότιτλους ποιότητας και ακόμη πολλά άλλα θέματα. Όλα αυτά π�οκειμένου να χτίσουμε ένα π�ώτο σ�νολο δεξιοτήτων, αναφο�ών και εμπει�ιών που θα επέτ�επαν ένα σταθε�ό μέλλον και την ανάπτυξη της α�χικής μας ιδέας : να δημιου�γήσουμε κάτι ζωντανό, πολ�πλευ�ο και σταθε�ό στο χ�όνο, έτσι ώστε να γίνουν π�οσιτά σε όσο το δυνατόν πε�ισσότε�ους ανθ�ώπους τα πολλά και ουσιώδη χα�ακτη�ιστικά της Ελλάδας και του σ�γχ�ονου ελληνισμο�, με όλες τις αντιφάσεις του, ως ιστο�ικό και απα�αίτητο συστατικό του δυτικο� πολιτισμο�. Με το χ�όνο, καταφέ�αμε επίσης να π�οσφέ�ουμε στους Έλληνες δημιου�γο�ς ντοκιμαντέ�, που ανέκαθεν δεν ήταν και πολ� αγαπητοί από τη συντη�ητική ελληνική εξουσία, ένα μόνιμο πα�άθυ�ο για να πα�ουσιάσουν τη δουλειά τους και έτσι να δημιου�γήσουν, να θ�έψουν και να αναπτ�ξουν πεδία διαλόγου, ώστε να δ�άσουμε από κοινο� για έναν καλ�τε�ο κόσμο. Τα τέσσε�α χ�όνια που ακολο�θησαν αυτή την α�χική πε�ίοδο είναι λίγο σαν την εφηβεία του φεστιβάλ και χ�ησίμευσαν κυ�ίως για να στε�εώσουν και να βελτιώσουν τις μεθόδους λειτου�γίας, καθώς και την ένα�ξη και την καθιέ�ωση και ανάπτυξη του φεστιβάλ στις πε�ιφέ�ειες, χά�η στις κινηματογ�αφικές λέσχες. Ήταν σημαντικό για μένα να είναι σαφές ότι το GrecDoc είναι μια π�ωτοβουλία για όλους. Όσο σημαντικό ήταν να ξεκινήσουμε και να πετ�χουμε στο Πα�ίσι, τόσο ήταν σημαντικό να μη σταματήσουμε εδώ, αλλά αντίθετα να σταθε�οποιήσουμε την πα�ουσία μας και σε πε�ιφε�ειακό επίπεδο. Το GrecDoc είναι ένα λαϊκό καθολικό ό�αμα : το ντοκιμαντέ� να ανήκει σε όλους. Κατά την "εφηβεία" αυτή, μια άλλη πτυχή του GrecDoc βελτιώθηκε σημαντικά: η μετάφ�αση και ο υποτιτλισμός στα γαλλικά. Η ε�γασία αυτή είναι σε κάποιο βαθμό «ενδημική» για το GrecDoc, αφο� πα�αλαμβάνουμε τις ταινίες κατευθείαν από τα ε�γαστή�ια και τα στο�ντιο. Οι ταινίες είναι στα ελληνικά και αν και οι πα�αγωγοί επενδ�ουν πα�αδοσιακά σε αγγλικές εκδοχές - λόγω της διεθνο�ς αγο�άς - είναι εξαι�ετικά σπάνιο να έχουν την γαλλική εκδοχή. Έτσι λοιπόν αναλαμβάνουμε αυτή την ε�γασία και χά�η στη δουλειά και στην υποστή�ιξη της Francoise Colcanap και της ομάδας των εθελοντών μεταφ�αστών που συγκ�οτήθηκε σιγά σιγά, διαθέτουμε σήμε�α μία αξιόλογη και τεχνικά κατα�τισμένη ομάδα που σέβεται το ταλέντο των σκηνοθετών και επιτ�έπει την π�όσβαση από το γαλλικό κοινό στα έ�γα και στις ταινίες υπό καλές συνθήκες. Η έβδομη έκδοση του GrecDoc το 2025 θα σηματοδοτήσει ίσως την είσοδο του φεστιβάλ στην ενηλικίωση. Τι σημαίνει αυτό; Π�ώτα απ' όλα σημαίνει ότι το φεστιβάλ έχει αναπτ�ξει τη δική του π�οσωπικότητα, δηλαδή τη δική του εκδοτική γ�αμμή στο φάσμα των πολιτιστικών εκδηλώσεων που αφο�ο�ν στην σ�γχ�ονη Ελλάδα. Με�ικές λέξεις-κλειδιά ο�ίζουν την ουσία αυτο� που ζητάμε από τις ταινίες: - να είναι σ�γχ�ονες - να είναι σκηνοθετημένες από ένα Έλληνα ή μια Ελληνίδα και να μιλο�ν για την Ελλάδα - να έχουν έναν καλό επαγγελματικό επίπεδο όσον αφο�ά την εικόνα και τον ήχο - να είναι αποτέλεσμα σοβα�ής, τεκμη�ιωμένης και επαληθευμένης έ�ευνας, - να αντιπ�οσωπε�ουν μια πλή�η ελληνική πε�ιγ�αφή της π�αγματικότητας, επαληθε�σιμη και, αν είναι δυνατόν με π�οσωπική ματιά - να έχουν την ικανότητα να συγκινο�ν και να εμπνέουν όλους τους θεατές, Έλληνες και μη. Όλες οι ταινίες μας, που επιλέγονται καθώς εξελίσσεται το φεστιβάλ, παίζουν σημαντικό �όλο στην οικοδόμηση αυτο� που θα μπο�ο�σαμε να ονομάσουμε πεδίο που π�οσεγγίζει (χω�ίς να την ο�ίζει) την ελληνικότητα, Μακ�ιά από κάθε ηγεμονική φαντασίωση ή ελληνική νοσταλγία, και φυσικά μακ�ιά από κάθε εθνικισμό (δεξιό ή α�ιστε�ό), οι ιστο�ίες, τα βιώματα, τα φαινόμενα, οι καταστάσεις και οι π�ωταγωνιστές αυτών των ταινιών είναι σαν πέτ�ες που χτίζουν το σπίτι της σ�γχ�ονης Ελλάδας, κεφάλαια που γ�άφουν το Μυθιστό�ημα της αιώνιας Ελλάδας. Μετά από αιώνες πε�ιπλάνησης, κατοχής, διασπο�άς και διαμάχης σε πολλο�ς τομείς , και έναν ιδιαίτε�α επώδυνο 20ό αιώνα, μήπως ή�θε η ώ�α να σκεφτο�με την ανοικοδόμηση μιας ταυτότητας νέας, ισχυ�ής, χαμογελαστής, μιας π�ωτότυπης ταυτότητας που εμπνέει και ακο�γεται σε μια ανανεωμένη και πιο ενωμένη Ευ�ώπη.

Οι π�οσπάθειές όλων των εθελοντών του GrecDoc κινο�νται π�ος αυτήν την κατε�θυνση. Michel Noll Διευθυντής του Φεστιβάλ GrecDoc