Με το όνομα του φιλέλληλα Φελίξ Σαρτιώ «βαφτίστηκε» δρόμος στη Χαλκιδική
Une rue de Nea Phokéa pres de Thessalonique porte desormais le nom de Felix Sartiaux

Le Consul Général de France à Thessalonique, Christian Timonier, a assisté dimanche 29 août, au baptême d'une rue de Nea Phokéa ( Nouvelle Phocée ) preè de Thessalonique du nom de l'ingénieur-archéologue, Félix Sartiaux (1876-1944) en reconnaissance de son oeuvre de philhellène. M. Timonier, qui s'est dit fier de l'importante contribution de M. Sartiaux dans cette région, a appelé tous les peuples "à abandonner leur haine et aller de l'avant réconciliés dans l'Europe unie", pour ajouter que "si M. Sartiaux lui-même était là, il dirait que ce qu'il a fait était une réponse à la fondation de Marseille par les Phocéens". Présentant qui est M. Sartiaux, lequel a aidé de nombreux Grecs de Phocée en Asie mineure de 1914 jusqu'en 1919, l'historien et écrivain, le Dr Haris Yakoumis , a mentionné le drame de Phocée, cette ville d'Asie mineure dont les habitants fondèrent Marseille au 7ème siècle avant notre ère et qui furent expulsés en 1914-1919. F. Sartiaux, ayant hissé le drapeau français sur 4 maisons, avait pu ainsi sauver de nombreuses personnes.






Le Président du conseil de N. Fokéa, M. Konstantin Tatala ; le Consul Général ; le Maire de Kassandria, M. Aristide Kanelis ; Dr Haris Yakoumis ; et les écoliers de N. Fokéa

Ο Πρόεδρος της Νέας Φώκαιας κος Τατάλας Κωνσταντίνος, ο Γενικός Πρόξενου της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη, κος Κριστιάν Τιμονιέ, ο Δήμαρχος Κασσάνδρας Νομού Χαλκιδικής κος Αριστείδης Κανέλης, ο ιστορικός φωτογραφίας, κος Χάρης Γιακουμής και μαθητές της Νέας Φώκαιας


Ιστοσελίδα-Site
Consulat Général de France à Thessalonique
Γενικό Προξενείο της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη


Με το όνομα του γάλλου αρχαιολόγου-μηχανικού Φελίξ Σαρτιώ (Felix Sartiaux 1876-1944) «βαφτίστηκε» δρόμος στη Νέα Φώκαια Χαλκιδικής, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε, παρουσία του γενικού πρόξενου της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη, Κριστιάν Τιμονιέ.
Κατά τη σύντομη ομιλία του στην εκδήλωση, ο κ. Τιμονιέ εξέφρασε την περηφάνεια του για την καθοριστικής σημασίας συνδρομή του Σαρτιό στην περιοχή και ανέφερε ότι όλοι οι λαοί καλό θα ήταν να "απαλλαγούμε απο το μίσος και να προχωρήσουμε μπροστά συμφιλιωμένοι στην Ενωμένη Ευρώπη". Επιπλέον τόνισε, "εάν ήταν εδώ ο ίδιος ο Σαρτιώ, ενδεχομένως θα έλεγε ότι αυτά που έκανε ήταν σαν ανταπόδοση για την ίδρυση της Μασσαλίας απο τους Φωκιανούς".
Για τον Σαρτιώ, ο οποίος βοήθησε πολλούς Έλληνες κατά τη διάρκεια του διωγμού τους από τη Φώκαια της Μικράς Ασίας, από το 1914 μέχρι το 1919, μίλησε ο δρ Χάρης Γιακουμής, ιστορικός τέχνης και συγγραφέας του βιβλίου « Φώκαια 1913-1920, Η μαρτυρία του Φελίξ Σαρτιώ».
Όπως αναφέρει στο βιβλίο του, ο κ.Γιακουμής, ο Σαρτιώ ήταν ο πρώτος που οργάνωσε αρχαιολογικές ανασκαφές στην Aρχαία Φώκαια στη Mικρά Aσία, το 1913, 1914 και 1920. Όταν ξέσπασε ο διωγμός της Φώκαιας, στις 12 Iουνίου 1914 (30 Mαΐου με το παλαιό ημερολόγιο), βρέθηκε εκεί για δεύτερη φορά και οι διωκόμενοι Φωκιανοί βρήκαν προστασία κοντά του, αφού κατόρθωσε με την βοήθεια των συνεργατών του, να υψώσει τη σημαία της Γαλλικής Δημοκρατίας σε τέσσερα σπίτια και να σώσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού από τη μανία των Tσέτων.
Tο 1919 - 1920 επέστρεψε στη Φώκαια μαζί με τους Φωκιανούς πρόσφυγες οι οποίοι επανεγκατεστάθηκαν στις πατρογονικές τους εστίες. Φωτογράφισε όλες τις στιγμές χαράς και θλίψης του τόπου, δημοσίευσε κείμενα και λίγες φωτογραφίες από όσα είχε ζήσει και δει ως μάρτυρας του διωγμού. Mέσα στη δερμάτινη βαλίτσα του Σαρτιώ που βρήκε και αγόρασε ο κ.Γιακουμής, πέρα του συμβολικού πορτρέτου του Eθνομάρτυρα Xρυσοστόμου Σμύρνης, βρέθηκαν όλα τα άρθρα και οι σημειώσεις του γάλλου αρχαιολόγου και των συνεργατών του για τα θλιβερά γεγονότα του 1914. Η ελληνική έκδοση του βιβλίου είναι από το Pιζάρειο Ίδρυμα και η Γαλλική από τις εκδόσεις Kallimages.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ


FELIX SARTIAUX (1876 – 1944)


Félix Sartiaux (1876-1944), ingénieur et archéologue, fut chargé par le gouvernement français de plusieurs missions de fouilles sur le site de l’Ancienne Phocée (Asie Mineure). Il y dirigea trois campagnes, en 1913, 1914 et 1920. En juin 1914, il fut non seulement témoin des événements tragiques qui conduisirent à l’expulsion des Phocéens grecs de leur patrie mais il y prit une part active : avec ses compagnons, il hissa les couleurs de la France sur quatre maisons, plaçant sous la protection française un grand nombre de Phocéens qu’il réussit ainsi à sauver. Par la suite, il chercha à faire rendre justice à cette population et, pour cela, publia des textes sur les événements et donna des conférences. En 1919, les Phocéens regagnent leur ville, Félix Sartiaux les accompagne. Il poursuivit ses travaux tout en immortalisant leurs moments de joie et de peine. Mr Sartiaux ne se départit jamais du soutien qu’il avait accordé à ce peuple et consacra l’essentiel de ses œuvres à l’Asie Mineure, et en particulier, à Phocée.



Ο Σαρτιώ, ο οποίος ήταν ο πρώτος που οργάνωσε αρχαιολογικές ανασκαφές στην Αρχαία Φώκαια της Μικράς Ασίας, το 1913, το 1914 και το 1920, με χρηματοδότηση του γαλλικού κράτους, τις δύσκολες εκείνες ώρες στάθηκε στο πλευρό των διωκόμενων Φωκιανών.
Όταν ξέσπασε ο διωγμός της Φώκαιας, στις 13 Ιουνίου 1914, ο Σαρτιώ βρέθηκε εκεί για δεύτερη φορά και προστάτευσε διωκόμενους Φωκιανούς,
Ο ίδιος, με τη βοήθεια των συνεργατών του, κατόρθωσε να υψώσει τη σημαία της Γαλλικής Δημοκρατίας σε τέσσερα σπίτια και να σώσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού από τη μανία των Τσετών.
Το 1919-1920, ο μεγάλος αυτός φιλέλληνας επέστρεψε στη Φώκαια, μαζί με τους Φωκιανούς πρόσφυγες και την περίοδο εκείνη φωτογράφησε πολλά στιγμιότυπα, ενώ δημοσίευσε κείμενα και κάποιες φωτογραφίες από όσα είχε δει και ζήσει ως μάρτυρας του διωγμού.